Strategiebrief Vermogensbeheer

Het goede beursklimaat hield ook in september aan. De wereldeconomie ontwikkelt zich stabiel en het optimisme over de investeringsplannen van grote technologie ondernemingen zorgde voor enthousiasme onder beleggers. Ook op monetair vlak was er goed nieuws voor de financiële markten. In de Verenigde Staten verlaagde de centrale bank namelijk voor het eerst dit jaar haar beleidsrente. 

Onze gebalanceerde huisportefeuille, de Optimale Mix (‘Vermogensbeheerrekening’), presteerde ook in de afgelopen maanden goed en sloot de eerste negen maanden af met een rendement van +6,4%. Dat is beter dan zowel de aandelen- als de obligatiemarkt. Met een inflatie die dit jaar rond de 3% ligt en een spaarrente die met ongeveer 1,4% daar duidelijk onder ligt, blijkt ook dit jaar weer het belang van beleggen voor het behoud van koopkracht. 

In het vervolg van deze Strategiebrief staan we, zoals gebruikelijk aan het kwartaaleinde, stil bij de belangrijkste uitslagen op de financiële markten. Verder bespreken we de elkaar snel opvolgende ontwikkelingen op het gebied van kunstmatige intelligentie. De aankondigingen van miljardeninvesteringen vliegen ons om de oren. Hoe kijken wij hier tegen aan en hoe spelen wij hier op in?

Volgens velen is kunstmatige intelligentie de vierde industriële revolutie en zullen de gevolgen op de samenleving net zo groot zijn als die van stoom, elektriciteit, de verbrandingsmotor en de digitale revolutie. Bedrijven en landen zijn bang om achter te blijven bij deze ontwikkelingen en iedere week worden nieuwe investeringen in kunstmatige intelligentie en de daarvoor benodigde infrastructuur aangekondigd.

Europa loopt hierin fors achter op de Verenigde Staten en China, maar in september kwam er ook nieuws uit Europa. Het Franse Mistral trok 1,7 miljard euro nieuw kapitaal aan en het Nederlandse ASML verschafte hiervan het leeuwendeel. Mistral ontwikkelt net als ChatGPT een (taal)model voor kunstmatige intelligentie. Behalve Mistral timmert ook de Schwarz Group (moederbedrijf van Lidl) aan de weg.

Zij bouwen een Europese cloud-infrastructuur met servers in Oostenrijk en Duitsland. De Europese initiatieven zijn bemoedigend, maar kleinschalig vergeleken met wat er in de Verenigde Staten gebeurt. Daar zijn de plannen én de toegang tot kapitaal vele malen groter dan in Europa, terwijl de regeldruk lager is. Bedrijven als Microsoft, Meta, Alphabet (moederbedrijf Google) en Amazon investeren honderden miljarden om hun dominante posities te beschermen en uit te breiden. Door het enthousiasme rond kunstmatige intelligentie hebben nieuwe spelers als OpenAI (bedrijf achter ChatGPT), xAI (bedrijf van Elon Musk) en Coreweave geen moeite kapitaal op te halen en investeren deze uitdagers ook honderden miljarden in kunstmatige intelligentie.

De chips voor de datacenters worden geleverd door een andere hoofdrolspeler, het meeste waardevolle beursbedrijf ter wereld, Nvidia. Naast de Verenigde Staten speelt China ook een voorname rol in de ontwikkeling van kunstmatige intelligentie. De Chinezen meldden afgelopen maand dat zij de chips van Nvidia niet langer nodig hebben. Huawei maakt chips waarop Chinese spelers zoals Alibaba, Baidu en Tencent hun datacenters bouwen. Uit Grafiek 2 is af te lezen dat meer dan de helft van de wereldwijde investeringen in datacenters naar de servers die op deze chips draaien gaat.

De capaciteit van de taalmodellen achter kunstmatige intelligentie neemt in hoog temp toe. Wij zijn ervan overtuigd dat kunstmatige intelligentie voor grote economische en maatschappelijke veranderingen gaat zorgen. Een goed voorbeeld hiervan zijn humanoid robots. Tot nu toe vonden we robots vooral terug in voorspelbare omgevingen als fabrieken en magazijnen. Een goed voorbeeld hiervan zijn de dark factories in China waar zonder mensen op de werkvloer (waardoor het licht niet aan hoeft) auto’s worden gemaakt.

Dankzij de snelle ontwikkelingen in kunstmatige intelligentie, batterij technologie en mechanische motoriek kunnen robots zich binnenkort ook in de minder voorspelbare menselijke omgeving begeven waar ze bij veel taken kunnen helpen of deze volledig kunnen overnemen. Hiermee kunnen humanoid robots tekorten in sectoren als de zorg verkleinen en de productiviteit vergroten. Deze ontwikkelingen worden ook wel physical AI genoemd. 

Wij hebben hoge verwachtingen van deze technologische ontwikkelingen en de voordelen die ze voor de samenleving met zich meebrengen. Wel zien wij onzekerheden bij het verwachte rendement op de enorme investeringen die momenteel worden gedaan. Waar de Amerikaanse technologie ondernemingen tot voor kort het rijk zo goed als voor zich alleen hadden op gebieden als digitale marketing (Google, Meta), online verkopen (Amazon) en werken in de cloud (Amazon en Microsoft), lijken ze nu meer overlappende activiteiten te ontplooien en dienen zich nieuwe concurrenten aan. Hierdoor kan de winstgevendheid onder druk komen te staan.

Een andere zorg is een recent onderzoek van Bain & Company. Deze gerespecteerde internationale consultant komt tot de conclusie dat kunstmatige intelligentie in 2030 voor $ 1,2 biljoen aan nieuwe omzet zou kunnen genereren. Om de gigantische investeringen in de infrastructuur voor kunstmatige intelligentie te rechtvaardigen is echter $ 2 biljoen aan extra omzet nodig. Hierbij speelt een rol dat de computerchips door de snelle technologische ontwikkeling snel verouderen zijn en dus snel moeten worden afgeschreven. De combinatie van toenemende concurrentie en de vraag of de huidige investeringen voldoende omzet generen heeft ons doen besluiten een minder grote weging in deze succesvolle technologienamen te hebben dan de benchmark.

Waar we onzeker zijn over de uiteindelijke winstgevendheid van de huidige investeringsgolf, twijfelen we niet aan de voortgang ervan. Naast servers voor de datacenters moet er ook een hele infrastructuur omheen worden gebouwd. Met name de elektriciteitsvoorziening wordt daarbij als een knelpunt gezien. 

In het Nederlandse nieuws lezen we regelmatig dat het energienet vol is. Het duurt hier tot wel tien jaar voordat een datacenter op het energienet aangesloten kan worden. Nederland spant hiermee de kroon. In Duitsland is de wachttijd zo’n zeven jaar en in de Verenigde Staten is dat 1-3 jaar. Alleen in China is er voldoende capaciteit. Om alle geplande datacenters van energie te voorzien, zijn flinke investeringen in de energie-infrastructuur vereist.

Grafiek 3 toont de geschatte energieconsumptie van datacenters in de komende jaren. Ook is te zien welke energiebronnen daarvoor aangewend zullen worden. 

Zowel voor de Verenigde Staten als voor China geldt dat kernenergie een belangrijke rol gaat spelen in de stijgende vraag naar elektriciteit. Dit thema is ook in Europa weer op de radar verschenen. Een van onze beste investeringen dit jaar is een belegging in de VanEck Uranium & Nuclear ETF. 

Daarnaast hebben we een grote positie in grondstoffen binnen Optimix Wereld Aandelenfonds, dat dit jaar met +16,4% steeg. Met name koper speelt een essentiële rol spelen in het vergroten en verbeteren van de elektrische infrastructuur. 

Ook via onze positie in Add Value Fund profiteren we van de investeringen in kunstmatige intelligentie. Besi en ASMI zijn als sterkhouders in Add Value Fund in onze portefeuilles vertegenwoordigd. Wij blijven de elkaar snel opvolgende en interessante ontwikkelingen volgen en houden u op de hoogte hoe wij blijven inspelen op de actualiteiten.

September was een mooie maand op de financiële markten. Aandelen, obligaties en alternatieve beleggingen stegen, onze portefeuilles lieten wederom een mooie performance zien. Absolute uitblinkers waren edelmetalen en grondstoffen. Goud beleefde de beste maand sinds 2011, iShares Physical Gold steeg, in euro gemeten, met 9,9% in september. Zilver deed het zelfs nog beter, iShares Physical Silver steeg met 13,2%, gemeten in euro. Er vonden de afgelopen maand geen mutaties plaats.

Let op: het betreft in het verleden behaalde resultaten. De waarde van uw beleggingen kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst.