‘Another day at the office’ voor Addie Koekoek, taxateur bij Handelsbanken. Hij heeft zojuist zijn auto geparkeerd in één van de weinige beschikbare parkeerplekken in hartje Amsterdam en belt aan bij een monumentaal pand. “Dit is één van de vier panden die ik vandaag bezoek”, zegt hij terwijl hij een foto maakt van de woning. “Unieke of speciale woningen bezoeken wij nog altijd graag fysiek, als aanvulling op de desktop-taxatie”.
Regels taxeren aangescherpt
Sinds 1 juli 2021 heeft de Europese bankautoriteit (EBA) de richtlijnen voor taxaties voor woninghypotheken aangescherpt. Eén van de meest besproken aanscherpingen is dat taxaties voor woninghypotheken voortaan niet meer uitsluitend met een zogenaamde modelmatige taxatie (geautomatiseerde statistische taxatie door een computer) mogen worden uitgevoerd. Een taxateur van vlees en bloed is altijd eindverantwoordelijk. Hij moet nagaan of de inputgegevens correct zijn en of de conclusies in het model valide en realistisch zijn.
Louter modelmatig taxateren lag al een tijdje onder vuur. De gedachte is dat risico’s van het financieren verkeerd worden ingeschat als taxaties niet betrouwbaar genoeg zijn. Want hoe weet je dat er geluidhinder is van overvliegende vliegtuigen als je de locatie niet bezoekt? Hoe kun je goed de ‘immateriële waarde’ van de buurt/omgeving inschatten? Of de waarde van recente verbouwingen/renovaties en het unieke karakter van het gebouw?
Hybride taxeren
Feitelijk verlangt de EBA een nieuw type taxatie: de hybride taxatie. De computer taxeert en een taxateur controleert, valideert en past eventueel aan indien nodig. Op deze manier kunnen bepaalde elementen meegewogen worden in de waardering, die anders achterwege waren gebleven. Feitelijk kan door de inbreng van een fysieke taxateur het meest relevante nadeel van een computertaxatie – unieke karakter/recente verbeteringen - opgeheven worden!
Best of both worlds
Voor een fysieke taxateur kan het lastig zijn een woning objectief, zonder emotie en geheel onafhankelijk te taxeren. Omdat de taxateur vaak in de nabijheid woont van de woning, kan deze vrij snel door sociale en maatschappelijke omgevingsfactoren, de waan van de dag of zijn/haar humeur beïnvloed worden.
Datagedreven taxaties zijn daarentegen uitermate objectief. Daarbij ‘leren’ algoritmes door alsmaar toenemende datahoeveelheid en -kwaliteit. Als er data mist of ontoereikend is, kan de controlerend/uitvoerende taxateur de taxatie bijsturen door deze data op locatie ‘te bekijken’ en toe te voegen aan de taxatie. De combinatie van ‘mens en machine’ is een hele sterke en efficiënte manier van taxeren.
“Zo’n hybride taxatie is veel sneller dan een reguliere taxatie, omdat de onderbouwing door de modelmatige taxatie zeer snel geleverd wordt, objectiever is, en een lagere foutmarge heeft. Wij voeren hybride taxaties uit met onze interne taxatie-afdeling, en zorgen zo voor een heel efficiënt en snel proces. Mede hierdoor kan een financieringsaanvraag ook weer sneller verlopen”, besluit Koekkoek als hij weer in zijn auto stapt, op weg naar de volgende taxatie.